Jest bardzo niebezpieczny, a mimo to wciąż pokrywa ściany wielu naszych domów i bloków, a także obiektów użyteczności publicznej. Na szczęście można z tym walczyć. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska w Katowicach przyznaje dotację, aby pozbyć się rakotwórczej substancji. Termin składania wniosków upływa 15 kwietnia.

Azbest to włókniste odmiany minerałów występujące w przyrodzie w postaci wiązek włókien. Charakteryzują się m.in. dużą odpornością na ścieranie i wysoką temperaturę, a także słabym przewodnictwem cieplnym i elektrycznym. Dlatego azbest wiele lat temu znalazł szerokie zastosowanie m.in. do produkcji materiałów stosowanych w budownictwie.

Pierwsze wyroby z azbestem trafiły do Polski z Belgii na początku lat 30. XX w. Wzrost jego popularności w Polsce nastąpił w latach 1960-1970. W tym okresie powstały zakłady przemysłowe używające azbestu jako substratu do produkcji różnych wyrobów. W okresie szczytu popularności do Polski importowano 100 tys. ton azbestu rocznie, a więc około 2 proc. produkcji światowej. Do 1985 r. azbest był importowany do Polski ze Związku Radzieckiego oraz z Afryki Południowej. Większość surowca używano właśnie do produkcji wyrobów azbestowo-cementowych w postaci płyt dekarskich i izolacyjnych. Około 35 proc. pokryć dachowych było wykonywane z płyt azbestowo-cementowych. Dla potrzeb budownictwa wyprodukowano w Polsce do 1994 r. około 1,5 mld m kw. płyt azbestowo-cementowych i prawie 600 tys. ton rur.

Najbardziej niebezpieczne są bardzo cienkie włókna, które przenikają do dolnych dróg oddechowych i pozostają w płucach, a w efekcie wieloletniego drażnienia komórek wywołują nowotwory.

Azbest jest bardzo niebezpieczny dla człowieka. W opinii ekspertów, szkodliwość włókien azbestowych uzależniona jest od ich średnicy i długości. Większe włókna zatrzymują się w górnych drogach oddechowych, włókna bardzo drobne są usuwane przez system odpornościowy. Najbardziej niebezpieczne są bardzo cienkie włókna, które przenikają do dolnych dróg oddechowych i pozostają w płucach, a w efekcie wieloletniego drażnienia komórek wywołują nowotwory. Są także przyczyną zachorowań na pylicę azbestową i międzybłoniaka opłucnej. Rakotwórcze oddziaływanie włókien azbestowych w organizmie człowieka może się ujawnić nawet po 30 latach. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach od lat wspomaga proces usuwania tego niebezpiecznego materiału z naszego regionu. Przeznaczył już pieniądze na likwidację tysięcy ton wyrobów z azbestem. Fundusze trafiły do samorządów, spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych oraz przedsiębiorców.

Na terenie Województwa Śląskiego łączna pojemność kwater przeznaczonych do składowania odpadów azbestowych wynosi 364 950 metrów sześciennych. Całkowity koszt usunięcia wyrobów zawierających azbest w przypadku płyt azbestowo – cementowych z obiektów osób fizycznych do 2032 roku kształtuje się na poziomie 676 469 tys. zł. Całkowity koszt usunięcia wyrobów zawierających azbest w przypadku płyt azbestowo-cementowych z obiektów podmiotów prawnych kształtuje się na poziomie 1 631 930 tys. zł. Łączny koszt usunięcia wyrobów zawierających płyt azbestowo cementowych do roku 2032 wynosi 2 056 157 tys. zł.

Dofinansowanie z myślą o usuwaniu azbestu może wynieść nawet 100 proc. poniesionych kosztów. Od 1 lutego 2020 roku wnioski o dofinansowanie, gdzie zakres zadania obejmuje termomodernizację budynków wraz z demontażem azbestu należy składać do WFOŚiGW w Katowicach oddzielnie, co oznacza, że ubiegając się o dofinansowanie wnioskodawca powinien złożyć jeden wniosek na zadanie polegające na termomodernizacji budynków, natomiast drugi wniosek na zadania polegające na demontażu azbestu z budynków.

Na szkodliwe oddziaływanie azbestu na człowieka zwróciła uwagę Unia Europejska.

W Brukseli odbyła się Europejska Konferencja na temat azbestu. Podczas obrad przedstawiono Deklarację Brukselską, dotyczącą tego materiału W preambule deklaracji stwierdzono, że „azbest pozostaje w Europie głównym czynnikiem rakotwórczym w środowisku pracy. Wyroby azbestowe obecne są w europejskich domach, budynkach użyteczności publicznej i w infrastrukturze, a odpady azbestowe w naszym środowisku w dalszym ciągu, w stopniu trudnym do oszacowania, są przyczyną chorób i umieralności".

W 1997 roku zakazano wprowadzania na terytorium naszego kraju azbestu oraz wyrobów, które mogą go zawierać.